Handen uit de mouwen: aanpak energiearmoede in de praktijk

Handen uit de mouwen: aanpak energiearmoede in de praktijk

Gemeenten hebben dit jaar 368,5 miljoen euro ontvangen voor de aanpak energiearmoede, waaronder 68,5 miljoen voor de lokale aanpak van het Nationaal Isolatieprogramma. Het geld is bedoeld voor kwetsbare huishoudens die steun kunnen gebruiken bij het nemen van (kleine en grote) energiebesparende maatregelen. Het budget moet uiterlijk eind december 2024 besteed zijn door de gemeenten. 

Veel gemeenten zijn al gestart (een aantal samen met ons, zoals bijvoorbeeld de gemeenten Lisse, Noordoostpolder en Maassluis), maar we spreken ook veel gemeenten die nog mensen of manieren zoeken om hiermee aan de slag te gaan. In deze blog geven we wat handige tips, insights en inspiratie.

Handig om te weten als gemeente:

• Veel gemeenten denken dat de aanpak energiearmoede over kleine besparingsmaatregelen gaat, maar het gaat ook over isoleren en andere grote maatregelen. Gemeenten mogen hier ook budget voor reserveren. Hoewel er meer tijd overheen gaat om zulke maatregelen te realiseren; het besparingseffect is ook groter. 
• Ook bewoners van koopwoningen en particuliere huurwoningen kunnen te maken hebben met energiearmoede. Door alleen te focussen op sociale huur mis je dus een deel van je doelgroep.
• Energiearmoede los je niet in één keer op: streef daar ook niet naar. Je wil nu iets aanbieden aan bewoners voor deze winter, maar ook iets voor de komende winters en voor de langere termijn. Bijvoorbeeld door te focussen op kleine maatregelen voor de aankomende maanden en alvast op grotere maatregelen voor komende winters. Met deze acties en door in te zetten op gedragsverandering creëer je als gemeente meer draagvlak voor de energietransitie en de grotere veranderingen van de komende jaren zoals warmtenetten, aardgasvrij en energieneutraal wonen.

Onze aanpak energiearmoede

Heb je inspiratie of input nodig voor de aanpak van jouw gemeente? Wij denken graag met je mee! Wij helpen gemeenten met het plan van aanpak, op basis van wat we zien en horen in de praktijk bij andere gemeenten, en geven de uitvoering vorm. Eerder schreven we al over hoe wij de aanpak energiearmoede hebben vormgegeven. De uitvoering daarvan bestaat uit drie takken:

1. De Energiebespaardienst: onze professionele energiecoaches gaan met een klusbus op pad. Met zo’n professionele aanpak kun je veel bewoners helpen met een lokale binding op de lange termijn. Het is mooi om bij mensen binnen te kunnen komen en hen daar écht te helpen en blij te kunnen maken. De energiecoaches ervaren dit ook als waardevol: “De bezoekjes stemmen mij vrolijk. Ik heb het gevoel écht iets te kunnen betekenen voor mensen. En het is natuurlijk een kadootje om bij zoveel verschillende mensen achter de voordeur te mogen komen: kopjes koffie, soms met wat lekkers, leuke gesprekken, héérlijk!”

Heb je al een lokale aanpak, maar gaat het niet snel genoeg? Dan kun je aanvullend onze Energiebespaarbus inschakelen. Die gaat dan een week lang langs alle deuren in een wijk en belt overal aan. Een paar dagen knallen en we zijn weer weg!

2. Waardebonnen: voor kleine energiebesparingsmaatregelen en energiezuinig witgoed bijvoorbeeld. De gemeente kan hierbij zelf een bedrag kiezen. Wij zorgen ervoor dat bewoners de juiste producten eenvoudig kunnen aanschaffen zonder geld voor te schieten. Ook kunnen onze energiecoaches deze waardebonnen samen met de inwoners besteden.

3. Grotere maatregelen, zoals isolatie en installatie: bewoners hoeven hierbij het geld niet zelf voor te schieten én we kunnen ook de ISDE voor hen aanvragen. Wij komen de subsidies dus brengen; bewoners hoeven ze niet zelf te halen. Daarmee halen we een grote drempel weg. Je moet als bewoner eerst weten dat die regeling überhaupt bestaat en vervolgens een boel formulieren invullen. Dat is sowieso al een gedoe, maar voor deze doelgroep kan het extra ingewikkeld zijn: het einde van de maand halen is essentiëler dan inlezen over een subsidie.

Daarbij monitoren we alle acties en volgen we de resultaten met een live dashboard. Na afronding van een project komen we met een evaluatie- en innovatierapport: daarin staan handvatten voor toekomstig beleid voor de gemeente. Advies voor de toekomst dus. Ook koppelen we terug wat we zien en horen in de wijken. Door achter de voordeur te komen, hebben we toegang tot interessante informatie. En als je dat goed doet, bouw je een positieve relatie op met je bewoners, wat voor de toekomst het beste is voor iedereen: de gemeente én de bewoners.

Kom op 3 november meepraten over de aanpak energiearmoede in de praktijk

Tijdens onze aankomende kennissessie op 3 november gaan we graag hierover met jou en andere gemeenten in gesprek. We delen onze inzichten over het aanpakken van energiearmoede in de praktijk. Een energiecoach komt aan het woord en gemeente Maassluis vertelt over haar ervaring.

Daarnaast bespreken we ook het Nationaal Isolatieprogramma (NIP). Iedere gemeente kan hier een plan voor maken, voor een lokale aanpak. Weet je ook nog niet helemaal wat daarbij moet, mag en kan? Sluit dan aan en we praten je bij.