Het concretiseren van de Transitievisie Warmte: de grootste uitdaging voor gemeenten. - Winst uit je Woning

Midden 2019 is er vanuit het Rijk besloten om serieus vorm te geven aan de ambitie om Nederland binnen 30 jaar aardgasvrij te maken. Met als resultaat: per gemeente een Transitievisie Warmte waarin een meerjarig warmte transitieplan wordt geschetst om zo de klimaatdoelstellingen te kunnen halen. De volgende stap in het kader van de Transitievisie Warmte is het opzetten van een uitvoeringsorganisatie en -programma met concrete acties om resultaten dichterbij te brengen.

De uitdaging is om zo snel mogelijk, zoveel mogelijk inwoners te enthousiasmeren om grote energiebesparende maatregelen te nemen. We zijn hierin grotendeels afhankelijk van beslissingen, die men vanaf de keukentafel neemt en waar we beperkte grip op hebben. Daarom is daadkracht en efficiëntie van handelen elementair.


Vanuit een cyclisch lerende uitvoeringsorganisatie

De transitie naar aardgasvrije wijken vraagt om een integrale uitvoeringsorganisatie gericht op de lange termijn. Een nieuw organisatieonderdeel, dat in staat is te informeren, te versnellen en te ontzorgen. En die ook in staat is om op basis van tussentijdse resultaten bij te sturen op de besluitvorming en samen te werken met alle stakeholders.

Om die reden hebben Winst uit je woning en De WarmteTransitieMakers besloten de handen ineen te slaan. Samen zijn wij in staat om te helpen bij het vormgeven van een meerjarig uitvoeringsprogramma en deze in te bedden in een cyclisch lerende uitvoeringsorganisatie. Door resultaten te monitoren en te evalueren houden we de impact van alle activiteiten in het oog en werken we continu aan doorontwikkeling van het programma.

Winst uit je woning helpt sinds 2014 bewoners én isolatie- en installatiebedrijven in gemeenten door de organisatie van grootschalige gezamenlijke advies- en inkoopacties voor energiebesparende maatregelen. De afgelopen acht jaar zijn in meer dan 100 gemeenten ruim 99.000 deelnemers voorzien van onafhankelijk advies, scherpe offertes op maat en hulp bij de uitvoering met als gevolg bijna 25.000 bewoners, die één of meer maatregelen namen.

De WarmteTransitieMakers helpen sinds 2018 gemeenten, inwonersinitiatieven, woningcorporaties, netbeheerders en energiebedrijven om Nederlandse buurten en gebouwen aardgasvrij te maken. Dit doen ze door visies en plannen te ontwikkelen, maar ook heel hands on te helpen bij het organiseren van deze uitdaging en de benodigde besluitvorming en procesvoering. Sinds 2021 maakt ook Greenvis, dé expert in duurzame collectieve warmtesystemen deel uit van de WarmteTransitieMakers.


Een samenhangend uitvoeringsprogramma

In onze gezamenlijke aanpak voorzien wij in het opzetten van een uitvoeringsprogramma met concrete acties. Deze acties zijn verzameld in zes bouwblokken (zie Figuur 1) met een sterke onderlinge samenhang:
 

  1. Collectieve inkoopacties

Geef inwoners concreet handelingsperspectief met collectieve advies- en inkoopacties om hun woning eenvoudig, voordelig en stapsgewijs te verduurzamen.

  1. Wijkuitvoeringsplannen

Werk met lokale betrokkenen in een gebieds- en/of doelgroepgerichte aanpak en uitvoering in een Plan-Do-Check-Act cyclus.

  1. Woningadvies

Geef specifieke groepen bewoners integraal advies op maat, inclusief een concreet aanbod dat aansluit op de Transitievisie Warmte, zodat ook zij stappen zetten om hun woning te verduurzamen.

  1. Bewonersinitiatieven

Ondersteun lokale bewonersinitiatieven en VvE’s om tot gedragen oplossingen te komen door ze te begeleiden en heldere keuzes voor te leggen.

  1. Lokale uitvoeringskracht

Stuur op het vergroten en het versterken van de slagkracht van lokale uitvoerende partijen door ze te betrekken bij het ontwikkelen en aanbieden van oplossingen voor inwoners.

  1. Doorontwikkeling infrastructuur 

Neem de regie over het verzwaren van elektriciteitsnetten en het aanleggen en optimaliseren van collectieve warmtesystemen.


De bouwblokken zijn inzetbaar voor zowel startwijken als een gemeentebrede aanpak, en zijn erop gericht om verschillende doelgroepen in beweging te brengen. Tijdens het opzetten van het uitvoeringsprogramma kiezen we samen met de gemeente en lokale stakeholders de passende blokken, waarbij we rekening houden met de verwachte impact voor elke wijk. 

Dit kan op de korte termijn, waarbij we geen tijd verliezen en direct aan de slag gaan om inwoners te helpen bij het zetten van de eerste verduurzamingsstappen, zoals het verbeteren van de isolatie in hun huis of het plaatsen van zonnepanelen. Bijvoorbeeld door middel van collectieve inkoopacties of intensievere trajecten met persoonlijk advies aan huis. En tegelijkertijd op de (middel)lange termijn door wijkuitvoeringsplannen uit te werken, de plannen voor collectieve warmtenetten vorm te geven en de benodigde doorontwikkeling van de infrastructuur vroegtijdig in kaart te brengen en bespreekbaar te maken.

De zes bouwblokken voor een integrale en efficiënte uitvoeringsorganisatie van de transitievisie warmte.

 

Figuur 1. De zes bouwblokken voor een integrale en efficiënte uitvoeringsorganisatie van de Transitievisie Warmte


Een stapsgewijze en participatieve aanpak

De deelname van bewoners speelt een belangrijke rol in het succes van de warmtetransitie. Hoe groter de deelname en het draagvlak, hoe sneller we daadwerkelijke stappen kunnen gaan zetten. We geloven in een persoonlijke, stapsgewijze aanpak met een lange adem. Het is namelijk gebleken dat huiseigenaren (zonder flinke externe aansporing) hun woning vrijwel nooit in één keer verregaand verduurzamen.

Een stapsgewijze aanpak onderstreept de noodzaak tot het aangaan van een jarenlange en bovenal effectieve relatie met bewoners. Bewustwording, geïnformeerde inwoners en een mooi persbericht als resultaat van een actie, zijn bij lange na niet meer voldoende. Door bewonersgerichte begeleiding, goede informatievoorziening en voorlichting, creëren we draagvlak voor de maatregelen die getroffen gaan worden, en stimuleren we ze om steeds meer (en financieel minder aantrekkelijke) maatregelen te nemen. 

Wij hebben in de afgelopen 8 jaar heel veel gecommuniceerd met bewoners en enorm veel kennis verzameld. Hieruit ontwikkelen wij analyses om inzicht te krijgen in de relatie tussen investeringsbereidheid in verduurzaming en variabelen als inkomen, gezinssamenstelling, leeftijd. Dit alles helpt overzicht te creëren en te bepalen wat de belangrijkste drempels zijn, waar deze liggen en waar extra inspanning vereist is om deze te slechten. 

Met een voortdurend veranderende werkelijkheid en geleerde lessen uit eerdere samenwerkingen en acties, richten we ons op de continue doorontwikkeling van het programma en de organisatie. Alle gedane acties worden gemonitord, geëvalueerd, geanalyseerd en zo veel mogelijk gedeeld. 

Onder de noemer van de Coalitie Energietransitie focussen wij ons samen met een groeiende gemeenschap op het delen van kennis in het ‘collectieve leertraject’ van verduurzaming. Zo voorkomen we dat er steeds opnieuw een wiel moet worden uitgevonden en weten alle belanghebbenden en stakeholders steeds beter hoe we onze gezamenlijke doelen kunnen bereiken.

Deel online

[addtoany]
To top